အစမေကာင္းေသာ ရခိုင္ႏွင့္ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာ (၃)

အစမေကာင္းေသာ ရခိုင္ႏွင့္ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာ (၃) ,

{[['']]}

အစမေကာင္းေသာ ရခိုင္ႏွင့္ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာ (၃)

ေမာင္စင္ၾကယ္

တစ္

ေစာမ်ိဳးဆက္ေရ..

ေနာက္တခုကိုးကားျပီးေျပာရမွာက မိုက္ကယ္ေအာင္သြင္ (တင္မီေအာင္သြင္၊ မုိရင္းေအာင္သြင္တို႔ရဲ့သားခ်င္း) ေရးသားတဲ့ ပုဂံ (Pagan) စာအုပ္ပါပဲကြယ္။ ပညာရွင္ေတြအားလံုးထဲမွာ မိုက္ကယ္ေအာင္သြင္ဟာ တရုတ္နဲ႔ဂ်ပန္ဘာသာတို႔ကိုပါကၽြမ္းက်င္တဲ့ အေေရွ႕ေတာင္အာရွ႕ရဲ့ကၽြမ္းက်င္သူပညာရွင္တဦးလဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ကိုထိုင္းႏုိင္ငံမွာ ရွိစဥ္ကတည္းက ၾသစေၾတးလ်သံရံုးရဲ့အတြင္း၀န္ အယ္နာဘဲလ္ အင္ဒါဆင္ (ေနာက္ပိုင္းကေမၻာဒီးယားသံအမတ္) ကလက္ေဆာင္ေပးတဲ့စာအုပ္ပါ။


မုိက္ကယ္ေအာင္သြင္ဟာသူ႔ရဲ့စာအုပ္မွာအေရွ႕တုိင္းျဖစ္တဲ့တရုတ္နဲ႔ယူနန္နယ္ေရာ၊ အိႏၵိယေရာ မ်ားစြာကိုဘဲကိုးကားထားပါတယ္။ ဟိုေခတ္ဟိုအခါကႏိုင္ငံၾကီးႏွစ္ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တရုတ္နဲ႔အိႏၵိယဖက္ကလူေတြဟာပုဂံကို၀င္ေရာက္လာတဲ့အခါ တရုတ္ဖက္ကလူနဲ႔ ရုပ္၀တၳဳပိုင္းဆုိင္ရာေတြပါ၀င္ေရာက္လာျပီး အိႏၵိယဖက္ကေတာ့လူနဲ႔တကြကိုးကြယ္၀တ္ျပဳရာျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာပါေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ဒီဗုဒၶဘာသာမွာ ပထမေတာ့ မဟာယနေခၚ တဲ့ေျမာက္ပုိင္းဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျပီး ေတာင္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ (ေထရ၀ါဒ)ကေနာက္ပိုင္းမွာ၀င္ေရာက္လာပါတယ္။

ပုဂံျပည္ကို၀င္ေရာက္လာတဲ့ အိႏၵိယသားေတြဟာ သီဟုိကၽြန္း (သီရိလကၤာ) ကတဆင့္ခံျပီးဟ၀င္ေ၇ာက္လာတဲ့အတြက္လဲပဲ ဟိႏၵဴေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီတံုးကဟိႏၵဴေတြဟာဗုဒၶဘာသာနဲ႔ေရာေထြးျပီး ဗိႆႏိုးနဲ႔ ရွီဗာ ိကိုပါ တစ္ရာစုက ႏွစ္ရာစုအတြင္းထိ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကတာမုိ႔ ေရွးေခတ္ ေႏွာင္းေခတ္ေတြတုိင္ေအာင္ ဗိႆႏုိးျမိဳ႕ဟာရွိခဲ့တာပါ။ ပုဂံေခတ္ေကာင္းစားစဥ္မွာ အထက္ပါအတိုင္း ဟိႏၵဴေတြသာရွိေနျပီး ရိုဟင္ဂ်ာမေျပာနဲ႔ မြတ္ဆလင္ေတြေတာင္ မေတြ႔ရ၊ မျမင္ရပါဘူးကြယ္။

ႏွစ္

ပုဂံေခတ္မွာမေတြ႔ မျမင္ရတဲ့မြတ္ဆလင္သာ၀င္ေတြဟာ ရခိုင္မင္းဆက္ေတြေခတ္မွာေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ကိုအေျခခံျပီး ေတြ႔ျမင္လာရမွာပါ။ ဒီအထိလည္း ရိုဟင္ဂ်ာကိုေတာ့ မျမင္ရေသးပါဘူးကြယ္။ ရခိုင္ရာဇ၀င္ဆိုတာက သီးသန္႔ေရးတာေရာ၊ ျမန္မာရာဇ၀င္ထဲမွာပါတာေရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ေကာင္းစားစဥ္က (၁) ရာမာ၀တီ (သံတြဲနယ္)၊ (၂) ဓည၀တီ၊ (၃) ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၊ (၄) ေ၀သာလီ (ေက်ာက္ေလွကား)၊ (၅) ဓမၼ၀က္၊ (၆) ပရိန္၊ (၇) ခ်ိပ္ျမိဳ႕၊ (၈) ေတာင္ပံု (နရဥၥရာ)၊ (၉) ေလာင္းၾကက္၊ (၁၀) ေျမာက္ဦး (ျမိဳ႕ေဟာင္း) စတာေတြဟာ ရခုိင္ရဲ့ျမိဳ႕ျပႏုိင္ငံေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။ တေကာင္း အဘိရာဇာ လြန္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ သားေတာ္ၾကီး ကံရာဇာၾကီးဟာ ညီငယ္ကိုတေကာင္းမွာထားရစ္ခဲ့ျပီး ေက်ာက္ပန္းေတာင္းျမိဳ႕၊ ဓည၀တီျမိဳ႕ေတြကိုတည္ျပီး ရခုိုင္မင္းဆက္ေတြကိုတည္ေထာင္ခဲ့တယ္လို႔ ရခုိင္ရာဇ၀င္နဲ႔ ျမန္မာရာဇ၀င္ေတြကဆိုပါတယ္။

ဒီေနရာမွာသိထားရမွာက တေကာင္းကိုလာတဲ့ အဘိရာဇာေရာ၊ သူ႔ရဲ့သားေတာ္ၾကီးရခုိင္မင္းဆက္နဲ႔ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၊ ဓည၀တီတုိ႔ိကိုပါ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ကံရာဇာၾကီးတို႔ဟာ အိႏၵိယကလာတဲ့သူခ်ည္းျဖစ္တယ္ဆိုတာပါပဲကြယ္။ ပထမေေတာ့ ဟိႏၵဴေတြေပါ့၊ ေနာက္ေတာ့မွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္လာၾကသူေတြပါပဲ။

ရခုိင္ျပည္ရဲ့ ပထ၀ီအေနအထားကိုၾကည့္ရင္ အေရွ႕ဖက္မွာရခိုင္ေတာင္တန္း (အေနာက္ရုိးမ) ၾကီးကျမန္မာျပည္ဖက္ကိုကာရံထားျပီးေ၀းကြာေစပါတယ္။ ေဘးဖက္နဲ႔အေနာက္ဖက္မွာေတာ့ ပင္လယ္ျပင္နဲ႔ ဘဂၤလားျပည္၊ အိႏၵိယျပည္တို႔ရွိၾကတဲ့အတြက္ ေရလမ္း၊ ကုန္းလမ္းနီးကပ္စြာ ကူးလူးသြားႏုိင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ျမန္မာဖက္မွရခုိင္ကုိထိပါးတာဆိုရင္ ပုဂံေခတ္က အေနာ္ရထာနဲ႔ အေလာင္းစည္သူေခတ္မွာႏွစ္ၾကိမ္၊ အင္း၀မင္းေခါင္လက္ထက္မွာတၾကိမ္၊ ုဟံသာ၀တီ တပင္ေရႊထီးလက္ထက္မွာတၾကိမ္ နဲ႔ကုန္းေဘာင္မင္းေခတ္ ဘိုးေတာ္ဘုရား (ေမာင္၀ိုင္း) လက္ထက္မွာတၾကိမ္ရွိခဲ့ျပီး တဖန္ရခိုင္ကေနျပီး ဟံသာ၀တီကိုလာေရာက္တုိက္ခိုက္ရာမွာ ယိုးဒယားထံက စစ္ေခါင္းေလာင္းေတြကိုပါ သိမ္းယူသြားေတာင္ရွိခဲ့ဖူးတယ္။

ရခုိင္ရဲ့ျပႆနာကျပည္မနဲ႔ထိပါးမႈေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးေခတ္ကဆိုရင္ ေပၚတူဂီလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေပၚတူဂီစစ္သားေတြရဲ့ထိပါးမႈျဖစ္ျပီး  ရခုိုင္ေတြဖက္ အဆင္ေျပေအာင္ေပါင္းသင္းျပီး ပင္လယ္ျပင္နဲ႔ဂဂၤါျမစ္၀ွမ္းအထိ က်က္စားၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ရခုိင္မင္းေတြအင္အားၾကီးမားလာတဲ့အခါ စစ္တေကာင္းနဲ႔ ဘဂၤလားဖက္ကိုခ်ဲ႕ထြင္ၾကတာလဲပါတယ္။ ရခုိင္ဘုရင္မင္းထီးလက္ထက္မွာ ဘဂၤလားျပည္သားတို႔ဟာ စစ္တေကာင္းနယ္ထဲအထိ ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ၾကရာမွာ ရခုိင္သားတို႔က သစ္ေဖာင္၊ ၀ါးေဖာင္ေတြကိုမီးတုိက္ျပီး ဘဂၤလားသားမ်ားကို ျပန္လည္ခုခံခဲ့ရေၾကာင္း ရာဇ၀င္မ်ားမွာ ေရးသားထားပါတယ္။

သံုး

ဒီမွာအေရးၾကီးတာတခုကေတာ့ ရခုိင္ဘုရင္ နရမိတ္လွ (မင္းေစာမြန္) ဟာ မင္းရဲေက်ာ္စြာတုိက္ခုိက္လို႔ ဘဂၤလားနယ္ထဲမွာ ႏွစ္ (၂၀) ခန္႔အထိတိမ္းေရွာင္ေနရင္း ဘဂၤလားမင္း နဇိန္ရွာ (ဒီလီဗဆာ) ထံမွာ မင္းမႈထမ္းရပါတယ္။ ညီေတာ္သူ နရႏူ ကသြားေရာက္ေခၚေဆာက္မွ ရခုိင္သို႔တဖန္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာပါတယ္။  အဲဒီနရမိတ္လွ ရဲ့ညီျဖစ္သူ နရႏူကစျပီး ရခုိင္မင္းအခ်ဳိ႕ဟာ မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္ထဲကို၀င္ေရာက္ၾကေၾကာင္း ရာဇ၀င္ကဆိုထားပါတယ္။ နရႏူမင္းကို ပထမမွာ မင္းခရီးေခၚရာမွေနျပီး အလီခင္ (အလီခန္)၊ ထုိမွ အလီခင္၏သားေတာ္ ဘေစာျဖဴကိုလဲ (ကလီအရွာ) ဟုေခၚၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဘေစာျဖဴမင္းလက္ထက္မွာဘဲ ရခုိင္ကစစ္တေကာင္းကုိသိမ္းပိုက္ရရွိရာ အဂၤလိပ္ ျမန္မာပထမစစ္ပြဲမတိုင္မွီအထိျဖစ္ပါတယ္။ ရခုိင္ဘုရင္မင္းရာဇာၾကီးရဲ့သားေတာ္ မင္းခေမာင္း ကိုလည္း (ဟူူစိန္ရွာ) လုိ႔ေခၚၾကပါေသးတယ္။ ဒီမင္းလက္ထက္မွာေတာ့ ရခုိင္ဘုရင္မင္းထီးရဲ့ စံခ်ိန္ကိုခ်ိဳးျပီး စစ္တေကာင္းကိုမွ်မက ဘဂၤလားအေရွ႕ ဒကၠားျမိဳ႕အထိပါ ရခုိင္ကပုိင္ရွာပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ မဂိုဘုရင္ ၾသရန္ဂရစ္ ( Aurangzib) လက္ထက္ေရာက္ေတာ့မွ စစ္တေကာင္းနဲ႔ ရာမူး တုိ႔ကိုႏွစ္တစ္ရာေလာက္ စိုးမုိးေနတဲ့ ရခုိင္ဘုရင္ေတြဟာ လက္ပန္းေတြက်သြားပါေတာ့တယ္။

ရခုိုင္နဲ႔ဘဂၤလားဟာ အိမ္နီးခ်င္းေတြျဖစ္သလို၊ ယိုးဒယားနဲ႔တနၤသာရီ၊ ယူနန္ (တရုတ္) နဲ႔ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းနယ္ေတြဟာလည္း အတိတ္ေခတ္မွာေတာ့ သူတျပန္၊ ငါတျပန္ ေကာင္းလုိက္ဆုိးလိုက္ ရွိၾကတာပါပဲကြယ္။