PR ဂယက္

PR ဂယက္ ,

{[['']]}

PR ဂယက္

၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အင္န္အယ္ဒီပါတီ၏ အလုံးအရင္းႏွင့္ ႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အာဏာရပါတီႏွင့္အျခား ဒီမုိပါတီမ်ား ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္လာခဲ့ၾကရာ လႊတ္ေတာ္တြင္း အေျခအေနမ်ားသည္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းခဲ့သည္။

ထုိအခ်ိန္တြင္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီ(NDF) က လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္အစား ပီအာရ္စနစ္ကုိ ေျပာင္းလဲက်င့္သုံးရန္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း တင္သြင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အင္န္အယ္ဒီပါတီတုိ႔က ကန္႔ကြက္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ပီအာရ္စနစ္က်င့္သုံးရန္ အဆုိအတည္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဇူလုိင္ ၂၄ ရက္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ အင္န္ဒီအက္ဖ္ကပင္ ထပ္မံအဆုိတင္သြင္းခဲ့သည့္အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားအမတ္ ၄၂ ဦးက ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။

ဇူလုိင္ ၂၅ လႊတ္ေတာ္တြင္လည္း အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီ၊ ပုဇြန္ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေအာင္ဇင္က ယမန္ေန႔က တင္သြင္းခဲ့သည့္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားတြင္ အခ်ဳိးက်ကုိယ္စားျပဳစနစ္(ပီအာရ္)ကုိ က်င့္သုံးရန္ အဆုိကုိ ေဆြးေႏြးရန္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ၄၇ ဦး စာရင္းေပးသြင္းထားၿပီး ဇူလုိင္ ၂၅ ရက္တြင္ ၁၀ ဦး စတင္ေဆြးေႏြး လုိက္ၿပီျဖစ္သည္။

ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက စာရင္းေပးသြင္းထားသူ ၄၇ ဦးတြင္ တပ္မေတာ္သားအမတ္ ေလးဦးပါ၀င္ကာ ကန္႔ကြက္သူ၊ ေထာက္ခံသူ ဆတူခန္႔ရွိသျဖင့္ ေထာက္ခံသူ တစ္လွည့္၊ ကန္႔ကြက္သူ တစ္လွည့္ေဆြးေႏြးရန္ စီစဥ္ထားၿပီး တစ္ဦးလွ်င္ ေျခာက္မိနစ္စီ ေဆြးေႏြးရန္ ၫႊန္ၾကားခဲ့သည္။

ေဆြးေႏြးရာတြင္ ေထာက္ခံသူ ငါးဦးက ျပတ္ျပတ္သားသားေထာက္ခံခဲ့ေသာ္လည္း ကန္႔ကြက္သည့္ ငါးဦးအနက္ ႏွစ္ဦးကမူ ပီအာရ္စနစ္ကုိ မူအရ မကန္႔ကြက္ေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီႏုနယ္ေသးသည့္အခ်ိန္တြင္ မက်င့္သံုးသင့္ေသးေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

ေထာက္ခံသူငါးဦးမွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီမွ သုံးဦး၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫြတ္ေရးပါတီမွ တစ္ဦး၊ စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီပါတီမွ တစ္ဦးတို႔ျဖစ္ၿပီး ပီအာရ္စနစ္က်င့္သုံးပါက တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ လူနည္းစုမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား ပိုမုိရရွိလာႏိုင္ျခင္း၊ မဲေလလြင့္မႈ မရွိျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ ပါတီစုံ ကိုယ္စားျပဳမႈ ပိုမုိရရွိလာျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးကုိယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္တြင္ ေနရာပုိရလာျခင္းစသည့္ အက်ဳိးမ်ားရရွိလာမည္ဟု ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

ပထမဦးဆုံး ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့သူ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၊ ခ်ီေဖြၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးဇုံးတိန္႔က ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ ပထ၀ီအေနအထားအရ ကြဲျပားမႈ၊ ေဒသဆုိင္ရာ ထူးျခားမႈမ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုအပ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသမ်ားႏွင့္ သဟဇာတမျဖစ္ေသးေသာ ပီအာရ္စနစ္ကုိ မက်င့္သုံးသင့္ေသးဘဲ လက္ရွိမဲအမ်ားဆုံးရသူ အႏုိင္ရသည့္စနစ္ကိုသာ က်င့္သုံး၍ တုိင္းေဒသႀကီးမ်ားတြင္မူ ပီအာရ္စနစ္ကုိ က်င့္သုံးသင့္သည္ဟု အဆိုရွင္ ဦးေအာင္ဇင္၏အဆိုကုိ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

၎က “ဒီစနစ္ကို ျပည္သူမ်ားက အေတြ႕အႀကဳံမရင့္က်က္၍ နားမလည္ဘဲ မဲမေပးတတ္ဘူးဆုိတာ ကုိယ့္ႏိုင္ငံ၊ကုိယ့္လူမ်ိဳးကုိ ဂုဏ္သိကၡာသိမ္ငယ္ေစတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၊ အမရပူရၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးသိန္းထြန္းဦးက လႊတ္ေတာ္တြင္း ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းႏွင့္အညီ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပါတီစုံမွ ပုဂိ္ၢဳလ္မ်ား၊ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေစရန္ ပီအာရ္စနစ္ကုိ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးျခင္းဟု ဆိုသည္။

၎က “ဒီလိုေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ တခ်ိဳ႕ထင္ျမင္ယူဆမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သုံးသပ္ေ၀ဖန္မႈ၊ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားရွိေနေၾကာင္းလည္း သိရွိရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ပါတီႀကီးျဖစ္သလို ၂၀၁၀ မွာလည္း အႏိုင္ရရွိခဲ့သည့္ပါတီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာင္လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာလည္း ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ အဆင္သင့္ျပင္ထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

စည္းလံုးညီညြတ္ေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီပါတီ၊ အင္ဂ်ားယန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚဒြဲဘြဲက ပီအာရ္စနစ္ က်င့္သုံးျခင္းျဖင့္ လူနည္းစုအခြင့္အေရး၊ အမ်ဳိးသမီးအမတ္မ်ား လႊတ္ေတာ္တြင္ ေနရာပိုရလာမည္ဟု ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

အဆိုကို ကန္႔ကြက္သူမ်ားမွာ အင္န္အယ္လ္ဒီပါတီမွ ႏွစ္ဦး၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီမွ တစ္ဦး၊ ဖလုံ- စေ၀ၚ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီမွ တစ္ဦး၊ ခ်င္းတုိးတက္ေရးပါတီမွ တစ္ဦး စုစုေပါင္း ငါးဦးက ကန္႔ကြက္ခဲ့ရာ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မကိုက္ညီျခင္း၊ ဒီမိုုကေရစီ ႏုနယ္သည့္အခ်ိန္တြင္ စနစ္အေျပာင္းအလဲ လ်င္ျမန္စြာ မလုပ္လိုျခင္း စသည္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

အင္န္အယ္လ္ဒီပါတီ၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦး၀င္းျမင့္က လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒတြင္ မဲမ်ားသူ အႏုိင္ယူသည့္ စနစ္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္အတြက္သာ ေရးဆြဲထားေၾကာင္း ေတြ႕ရၿပီး ယင္းဖြဲ႕စည္းပုံေပၚမူတည္၍ ေရးဆြဲထားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥပေဒ၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒမ်ားကုိ ျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

၎က “ဒါက ဘာကုိဆုိလုိသလဲဆုိရင္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ဆန္႔က်င္ၿပီး က်န္ဥပေဒမ်ားကုိ ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းလို႔ မရဘူးဆိုတဲ့ ဥပေဒရဲ႕ပင္မ အေျခခံသေဘာတရားျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဆုိသည္။

အင္န္အယ္လ္ဒီပါတီ၊ တံတားဦး မဲဆႏၵနယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚခင္သႏၱာက ကုိယ့္မဲဆႏၵနယ္၊ ေဒသခံ ျပည္သူအမ်ားစု၏ ယုံၾကည္မႈ၊ ေထာက္ခံမႈ မရွိ၍ ႐ႈံးနိမ့္သြားသည့္ မဲမ်ား၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားက လက္မခံသည့္ ကုိုယ္စားလွယ္သည္ ႐ႈံးသြားသည့္ မဲမ်ားကုိ တစ္ႏုိင္ငံလုံးစု၍႐ႈံးမဲမ်ားကုိ ေကာက္သင္းေကာက္ကာ ႏုိင္ငံကုိ ဦးေဆာင္အပုိင္းမွာ ၀င္ထိုင္ခြင့္ေပးသည့္ ယခုစနစ္သည္ ျပည္သူကန္႔ကြက္သည္ကို မ်က္ႏွာေျပာင္တုိက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားေနရာ ၀င္ထုိင္သည့္စနစ္ျဖစ္သည္ဟု ျပည္သူမ်ားက ေ၀ဖန္လိမ့္မည္ဟု ဆုိသည္။

၎က“ကၽြန္မတုိ႔ ေရြးေကာက္ခံကုိယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ သတိၱနဲ႔သိကၡာကို ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္တစ္ခုကုိ ေျပာင္းလဲ က်င့္သုံးေစျခင္းျဖင့္ အျပစ္မဟုတ္သလို မဖုံးကြယ္ပါရေစနဲ႔”ဟု ကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။

ယခုျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ က်င့္သုံးေနသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မွာ မဲအမ်ားဆုံးရသူသာ အႏုိင္ရသည့္စနစ္ (First-past-the-post) ျဖစ္ၿပီး အခ်ဳိးက် ကုိယ္စားျပဳစနစ္(PR)မွာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားက ပါတီကုိ မဲေပးရေသာ စနစ္ျဖစ္ကာ ရရွိေသာ မဲအေရအတြက္အလိုက္ ပါတီက ကုိယ္စားလွယ္ရရွိေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။

Mizzima

=========

ဆန္႔က်င္ ပယ္ဖ်က္ ရမည့္ PR စနစ္

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ႀကံ့ဖြံ႔အစုိးရဟာ ျပည္သူေတြ အျမင္ရွင္းလင္း ၾကည္လင္ေနေစခ်င္တဲ့ ေစတနာရွိပံုမရတာေတာ့ သိပ္ကိုေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျပည္သူေတြ အခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ မယံုၾကည္မႈေတြ၊ မသကၤာမႈေတြ၊ ရႈတ္ေထြးမႈေတြကို ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး၊ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု မ႐ိုးရေအာင္ ဖန္တီးေနပါတယ္။ “မစားရတဲ့အမဲ သဲနဲ႔ပက္တယ္” ဆိုတာမ်ဳိး လုပ္ေနတာပါ။

အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဒီခ်ဳပ္နဲ႔ ၈၈ၿငိမ္းပြင့္မ်ား ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ “ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး” လႈပ္ရွားမႈအေပၚ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဦး တည္ခ်က္ ေဝဝါးေထြျပားသြားေစဖုိ႔ ေစတနာဆိုးနဲ႔ အႀကံဆုိးႀကံစည္ေနတာ ထင္ရွားေနပါတယ္။ ေႏွာက္ယွက္လို႔ ရႏုိင္တဲ့နည္း ေပါင္းစံုကိုသံုးၿပီး ေႏွာက္ယွက္ဟန္႔တားေနတာေတြကို ျပည္တြင္းျပည္ပ မီဒီယာမ်ိဳးစံုမွာ ဖတ္႐ႈၾကားသိေနရပါတယ္။

အဲဒီလုိ ေႏွာက္ယွက္ေသာင္းက်န္းလာေနတဲ့ နည္းလမ္းေတြထဲက အခ်ိန္ကုိက္ ေပၚထြက္လာတဲ့ “အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္” Proportional Representative System (PR) အေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလုိပါတယ္။

ပထမဦးစြာ ဒီ(PR)စနစ္ က်င့္သုံးေရးအဆုိကို ဘယ္ပါတီက ဘယ္သူတင္သြင္းသလဲ။ ဘယ္လႊတ္ေတာ္မွာ စတင္တင္သြင္းသ လဲ။ အဲဒီလႊတ္ေတာ္က ဘယ္လိုေဆြးေႏြးၿပီး ဆံုးျဖတ္ၾကသလဲဆိုတာကို ဆန္းစစ္ၾကည့့္ပါ့မယ္။

အဆိုက ဒီလိုပါ

“လာမည့္ပါတီစံု မည္သည့္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္မဆုိ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရြးခ်ယ္ရာ၌ အခ်ိဳးက် ကုိယ္စားျပဳစနစ္ကို က်င့္သံုးရန္ လႊတ္ေတာ္က အဆံုးအျဖတ္ေပးပါရန္ႏွင့္ ဥပေဒျပင္ဆင္ရန္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လိုအပ္သလို ဆက္ လက္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အား တုိက္တြန္းေၾကာင္း ”

ဤအဆို၌ သတိျပဳသင့္သည့္အခ်က္မ်ားမွာ

-လာမည့္ ပါတီစံု မည္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္မဆုိ

-အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရြးခ်ယ္ရာ၌ အခ်ိဳးက်ကုိယ္စားျပဳစနစ္ကို က်င့္သံုးရန္

- ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္

အဆုိတင္သြင္းသူနဲ႔ သူကိုယ္စားျပဳတဲ့ပါတီ

-ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး၊ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၁) အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ဝိုင္းၾကည္ (NDF)ပါတီမွ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဖာ္ျပပါအဆုိအား အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ ဒႆမ ပံုမွန္အစည္းအေဝး၊ (သတၱမေန႔) ၂၀၁၄ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၉ရက္ေန႔မွာ စတင္ တင္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ ဒႆမ ပံုမွန္အစည္းအေဝး (နဝမေန႔) ၂၀၁၄ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၁ရက္ေန႔တြင္ ေထာက္ခံမဲ ၁၁၇မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၈၅မဲျဖင့္ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

ဒီျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပထမဆံုး တင္ျပခ်င္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဒီခ်ဳပ္ပါတီက ပဲ့ထြက္သြားၾကသူမ်ားဟာ အာဏာရႀကံ့ဖြံ႔ပါတီကို တက္တက္ႂကြႂကြ အလုပ္အေကၽြးျပဳေနၾကၿပီး ဒီခ်ဳပ္ပါတီကို အညႇိဳးအာဃာတနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနၾကတယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု (NDF)ပါတီ (ေဒါက္တာသန္းၿငိမ္း/ဦးခင္ေမာင္ေဆြ/ ဦးသိန္းညြန္႔)ဟာ ဒီခ်ဳပ္ပါတီကေန ပဲ့ထြက္ သြားတဲ့ပါတီျဖစ္ပါတယ္။ တဖန္ (NDF)ပါတီထဲကေန အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီပါတီသစ္(NNDP)အျဖစ္ (ဦးသိန္းညြန္႔) ထပ္မံပဲ့ ထြက္သြားပါတယ္။ ဝံသာႏုဒီမိုကရက္တစ္ပါတီကလည္း အလားတူပါပဲ။ ဒီခ်ဳပ္ပါတီမွ ပဲ့ထြက္လာတဲ့ အစိတ္အပုိင္းမ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္း ထားတဲ့ပါတီျဖစ္ပါတယ္။ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးေဟာေျပာပြဲေတြ စတင္ခိ်န္မွာ ဦးသိန္းညြန္႔ (NNDP)နဲ႔ ေဒၚနန္းေရႊၾကာ (ဝံသာႏု ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ)တုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို သတိျပဳမိၾကမွာပါ။ သူတုိ႔ဟာ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အာဏာရႀကံ့ဖြံ႔ပါတီအတြက္ အလုပ္အေကၽြးျပဳေနၾကတဲ့ ခုိင္းဖတ္၊ အဆြယ္အပြားမွ်သာျဖစ္သြားၿပီ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို တုိင္းျပည္နဲ႔လူထုက အရွင္းသား အထင္း သား ျမင္ေတြ႔ေနၾကရပါၿပီ။

စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီရရွိေရးနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို ဆန္႔က်င္သူတုိင္း(ပါတီတုိင္း)ဟာ ျပည္ သူ႔ဆႏၵမ်က္ကြယ္ျပဳသူ၊ ဆန္႔က်င္သူမ်ားသာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ဟာ အာဏာရအုပ္စုိးသူ အစုိးရ(ပါတီ)ရဲ႕ လက္ကိုင္ဒုတ္၊ အေစအပါး ဘဝသုိ႔ အေႏွးနဲ႔ အျမန္ က်ေရာက္သြားတတ္စၿမဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားလွယ္စနစ္ Proportional Representative System (PR)

အလြယ္ဆံုး အရွင္းဆံုးေျပာရလွ်င္ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ “ပါတီ”အား ေရြးခ်ယ္ေပးရတဲ့စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအခ်ိဳ႕၌သာ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံ၏ လိုအပ္ခ်က္အရ က်င့္သံုးေနေသာစနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

မဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္တြင္ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ “ပါတီ”အား မဲေပးေရြးခ်ယ္ရသည့္စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိပါတီရရွိ သည့္ မဲအေရအတြက္၊ အခ်ိဳးအစားအေပၚ မူတည္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ရမည့္စနစ္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အား သက္ဆုိင္ရာပါတီမွ ေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဘယ္သူသည္ မိမိအား ကိုယ္စားျပဳမည္မွန္း မသိဘဲ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားက မဲေပးရတဲ့စနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

သုိ႔ပါ၍ လႊတ္ေတာ္တြင္း၌ ပါတီငယ္ေတြ အမ်ားအျပားေရာက္ရွိလာကာ ဥပေဒျပဳရာ၌လည္းေကာင္း၊ အစုိးရဖြဲ႔စည္းရာ၌လည္း ေကာင္း အခက္အခဲမ်ားႀကံဳေတ႔ြႏုိင္ၿပီး တစ္သီးပုဂၢလအမတ္ မရွိႏုိင္သျဖင့္ မိမိလိုလားသူပုဂၢိဳလ္အား လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ပုိင္ ခြင့္ ဆံုးရႈံးသြားေစႏုိင္ပါတယ္။ ယင္းအခ်က္မွာ ႏုိင္ငံသားတစ္ဦး၏ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခံပုိင္ခြင့္ ဆံုးရႈံးရျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံသား ျပည္သူမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးဆံုးရႈံးသြားရျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ထို႔အျပင္ ပါတီငယ္အေျမာက္အမ်ား ေပၚထြက္လာေစေရးကို အားေပးေနတဲ့စနစ္ျဖစ္သျဖင့္ (လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအစြန္း ေရာက္ပါတီမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္စရာ ရွိပါတယ္။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားျဖစ္ေသာ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံတုိ႔တြင္လည္း (PR)စနစ္၏ ႐ႈတ္ေထြးမႈ၊ မိမိတုိင္းျပည္၏ ပကတိ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ က်င့္သံုးၾကျခင္းမရွိဘဲ။ “ႏုိင္သူ အာဏာယူစနစ္” (FPTP) က်င့္သံုးေနၾကပါသည္။ တုိင္းျပည္လူဦးေရ၏ ၇၀% မွာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားျဖစ္ေသာ က်ေနာ္တို႔တုိင္းျပည္၌ (PR)စနစ္ က်င့္သံုးရန္မွာ လက္ေတြ႔ ပကတိအေျခအေန မ်ားအရ ကိုက္ညီျခင္းမရွိသျဖင့္ က်င့္သံုးရန္ မသင့္ေတာ္ေသးပါ။

“ႏုိင္သူ အာဏာယူ စနစ္” First Past the Post (FPTP)

အမ်ားစု၏ဆႏၵကို အလြယ္ကူဆံုး ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္သည့္ နည္းစနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအမ်ားစု၌ က်င့္သံုးေနေသာစနစ္ျဖစ္ပါ တယ္။ အႏုိင္အ႐ႈံး မဲအေရအတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသားရွိသျဖင့္ ဥပေဒျပဳေရး၊ အစုိးရဖြဲ႔ေရးကိစၥမ်ားတြင္ (PR) စနစ္မွာကဲ့သုိ႔ ႀကံဳ ေတြ႔ရေသာ အခက္အခဲမ်ားကို အလြယ္တကူ ေရွာင္လႊဲႏုိင္ပါတယ္။

မဲဆႏၵနယ္ ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးကို အရည္အေသြးအလုိက္၊ အရည္အခ်င္းအ လုိက္ ႏုိင္ငံသားျပည္သူမ်ားက ေရြးခ်ယ္ေပးရတဲ့ စနစ္ျဖစ္သျဖင့္ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းက လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခံပုိင္ခြင့္ရွိၿပီး လူ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းစီကလည္း မိမိႏွစ္သက္ရာ လူပုဂၢိဳလ္အား ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ပါတယ္။ မႀကိဳက္လွ်င္လည္း ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ (PR)စနစ္တြင္မူ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အား သက္ဆုိင္ရာပါတီမွသာ ေရြးခ်ယ္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ ခြင့္လည္း မရွိသကဲ့သုိ႔ မႏွစ္သက္ပါက ျပန္လည္ျဖဳတ္ခ်ပုိင္ခြင့္လည္း ဆံုးရံႈးေနမည္သာျဖစ္ပါတယ္။

ဤစနစ္သည္ မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးသာ ေရြးခ်ယ္ရတဲ့စနစ္ျဖစ္သျဖင့္ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္ သူမ်ားအတြက္ အလြယ္ကူဆံုး၊ အ႐ိုးရွင္းဆံုးနည္းစနစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လယ္သမားအမ်ားစုရွိေသာ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံအတြက္ ေလာေလာဆယ္ကာလတြင္ အသင့္ေတာ္ဆံုး အေကာင္းမြန္ဆံုးစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ စနစ္တစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္က်င့္သံုးၾကရာ တြင္ မိမိတုိင္းျပည္၊ မိမိျပည္သူမ်ား၏ ပကတိအေျခအေနမ်ားႏွင့္ လုိက္ေလ်ာကိုက္ညီသည့္စနစ္ကိုသာ ေရြးခ်ယ္က်င့္သံုးၾကရပါ လိမ့္မယ္။

“ႏုိင္သူအာဏာယူစနစ္” First Past the Post (FPTP) သည္ လြတ္လပ္ေရးရေသာ ၁၉၄၈မွ ၁၉၆၀အထိ က်င့္သံုးခဲ့ေသာ စနစ္ ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၊ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ၾကာမွ ျပန္လည္က်င္းပေသာ (၁၉၉၀/ ၂၀၁၀/ ၂၀၁၂ခုႏွစ္) ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း ျပည္သူမ်ားအတြက္ စိမ္းမေနပဲ ႀကီးမားတဲ့အခက္အခဲ တစံုတရာ ႀကံဳေတြ႔ျခင္းမရွိခဲ့တဲ့အတြက္ “ႏုိင္သူအာဏာယူစနစ္” First Past the Post (FPTP) သည္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ေနဆဲ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္၍တင္ျပရလွ်င္

စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ၊ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု မတည္ေထာင္ေသးသည့္၊ အေျခမခ်ႏုိင္ေသးသည့္ ယေန႔ကာလ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ (PR)စနစ္သည္ လက္ရွိ ပကတိအေျခအေနမ်ားအရ မကိုက္ညီပါ၊ မသင့္ေတာ္ပါ။ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ သင့္ေတာ္ေကာင္းမြန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္မွာ လက္ရွိက်င့္သံုးေနေသာ “ႏုိင္သူ အာဏာယူစနစ္” First Past the Post (FPTP)သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။

(နဝတ-နအဖ)စစ္အစုိးရ အုပ္စုိးေနစဥ္က ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအား ေသြးကြဲသြားေစ ရန္ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ပစ္ရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ “ပါတီႏုိင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရး”ဟူ၍ ေသြးခြဲခဲ့ဖူးပါတယ္။ ယေန႔ကာလတြင္ အာ ဏာရႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီကလည္း “(PR)စနစ္”ဆိုသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအၾကား သပ္လွ်ိဳေသြးခြဲလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အေရး ႀကီးဆံုးအခ်က္မွာ “၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ” ဖ်က္သိမ္းေရး အဓိကဦးတည္ခ်က္မွ ေသြဖီမသြားေစေရးျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးစြာစစ္မွန္သည့္ ဒီမုိကေရစီ၊ စစ္မွန္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ႏုိင္ၿပီဆိုလွ်င္ ျပည္သူမ်ား ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာ ေရး ပကတိအေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္စနစ္ကို ျပည္သူမ်ား အတူေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္သြားႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။

ညီေနာင္တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားဖက္ဒေရးရွင္း(NBF)ကေၾကညာခ်က္၌ “(PR) စနစ္က်င့္သံုးရန္ ႀကိဳးပမ္းသူသည္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးငယ္စုမ်ား၏ ဘံုရန္သူ ျဖစ္လာႏုိင္ေျခရွိသည္”လို႔ ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း လက္ရွိအေျခအေန၌ “(PR)စနစ္ က်င့္သံုးရန္ အဆုိတင္သြင္းသူ၊ အတည္ျပဳေထာက္ခံသူ(ပါတီ)၊ ဥပေဒစနစ္တရပ္ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္သူ(ပါတီအဖြဲ႔အစည္း)မွန္သမွ် သည္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုျပည္သူမ်ား၏ ဘံုရန္သူ”သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ေကအိုင္စီ

===============

"ပီအာ" ဆိုသည္မွာ Proportional Representation ဆိုသည္ကိုအတိုေကာက္ယူထားျခင္းျဖစ္သည္။ အနီစပ္ဆုံးျမန္မာမွဳျပဳရလွ်င္၊ "အခ်ဳိးက်ကိုယ္စားျပဳစနစ္"ဟုဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ေရြးေကာ္ပြဲတြင္ ရရွိသည့္ မဲအေရအတြက္အရ၊ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ အခ်ဳိးက်ခြဲေ၀ယူရမည့္စစ္ဟု နားလည္ရပါသည္။ အဘိဓာန္ေဖာ္ျပခ်က္အတိုင္း အတိအက်ေဖာ္ျပရပါလွ်င္ ၊ ယခုလို.....။"electoral system designed to produce legistative bodies in which the number of seats held by each group or party is proportional to the number of votes cast for....."

လက္လွမ္းမွီသမွ်သမိုင္းေၾကာင္းအရဆိုရလွ်င္၊ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးကာလေလာက္ကပင္ ပီအာစနစ္အေၾကာင္းစတင္စဥ္းစားခဲ့ၾကသည္ဟု သိရပါသည္။ျဗိတိသွ်ႏိုင္ငံေရးေဘာဂေဗဒပညာရွင္ဂၽြန္စတုရပ္ မီး(လ)က၊ စတင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္ဟုလည္း အမွတ္အသားရွိသည္။ စံေတာ္၀င္ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ဟုဆိုႏိုင္ေသာ၊ "မဲအမ်ားဆုံးရသူက အႏိုင္ရသည့္စနစ္" (First Past The Post ) ၊အတိုေကာက္FPTP စနစ္မွာ၊ "ေပါက္သူအကုန္ယူ" (winner takes all) သေဘာျဖစ္ရာ "အမ်ားစုႏွင့္ဗိုလ္က်သည္မ်ဳိး" (tyranny of majority) ျဖစ္ႏိုင္၍၊ ပါတီငယ္မ်ား အထူးသျဖင့္ လူမ်ဳိးစုပါတီမ်ား၊" ေဘးေရာက္သြားႏိုင္" (marginalized)ေသာေၾကာင့္၊ ပီအာစနစ္ကိုအဆိုျပဳလာသည္ဟုဆိုပါသည္။

ပီအာစနစ္ကို ပထမဆုံး အေကာင္အထည္ေဖာ္ က်င့္သုံးခဲ့သည္မွာ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္(၁၈၅၅)။ ထိုသည္၏ေနာက္တြင္မူလူမ်ဳိးမ်ားစြာျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုပုံသ႑ာန္ စုစည္းၾကေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလိုက္ပါက်င့္သုံးလာၾကသည္။ ဆြတ္ဇာလန္(၁၈၉၁) ၊ဘယ္(လ)ဂ်ီယံ(၁၈၉၉)၊ ဖင္လန္(၁၉၀၆)၊ စသည္တို့ုျဖစ္ပါသည္။ လူမ်ဳိးစုလူနည္းစုမ်ားရွိေသာ၊ ပါတီေတြအမ်ားႀကီးရွိေနေသာႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ပိုမိုဒီမိုကေရစီနည္းက်သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ဟု၊ ပညာရွင္မ်ားကအမွတ္ေပးၾကပါသည္။ သုိ႔ႏွင့္တိုင္ ၁၉၂၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားကေပၚထြက္လာခဲ့ေသာ ဂ်ာမန္၀ိုင္မာသမၼတႏိုင္ငံတြင္ပီအာစနစ္ကိုက်င့္သုံးခဲ့ရာမွ
ဟစ္တလာ၏နာဇီပါတီအာဏာရလာေသာသမိုင္းကလည္းရွိေနျပန္သည္။ ဤအခ်က္ကိုအေၾကာင္းခံ၍ "ပီအာစနစ္၏အားနည္းခ်က္မွာ၊ အစြန္းေရာက္ပါတီမ်ားအာဏာရလာႏိုင္သည့္အလားအလာရွိသည္" ဆိုေသာေ၀ဖန္ေထာက္ျပခ်က္မ်ားလည္းရွိပါသည္။ သို႔ႏွင့္အမွ်ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၊ FPTP ႏွင့္ PR ကိုေပါင္းစပ္က်င့္သုံးသည့္စနစ္လည္း ေပၚလာသည္။ "တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအခ်ဳိးက်စနစ္" (Semi-Proportional System) ဟုေခၚပါသည္။

ဆရာ ..ဦးေက်ာ္၀င္း ၏ "ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင္းခဲေပ်ာ္ခ်ိန္၊ ထိုသုံးႏွစ္(၂၀၁၀၊ ၂၀၁၁၊ ၂၀၁၂) ....စာမ်က္ႏွာ ၃၂၁-၃၂၅ မွေကာက္ႏွုတ္ေဖာ္ျပပါသည္။

=============

လက္ရွိ ၿမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ အခင္းအက်င္း ႏွင့္ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ (PR) သြားရန္ အဆင္မေျပႏုိင္ေသးဟု UNFC အတြင္းေရးမွဴ း ဆို

လက္ရွိျမန္မာႏုိင္ငံ၏ႏုိင္ငံ ေရးႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာ ေသာ ဒီမုိကေရစီအခင္းအက်င္း အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္မွန္ တိက်ေသာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ထူ ေထာင္ျခင္းမျပဳႏုိင္ေသးေသာ္ လည္းေကာင္း အခ်ိဳးက်ကိုယ္စား ျပဳမႈ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ (PR) ကို သြားရန္ တုိင္းျပည္အေနအထား ျဖင့္ သင့္ေတာ္ျခင္းမရွိေၾကာင္း ညီၫြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီအေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဗုိလ္မွဴးႀကီး ခြန္ ဥကၠာက ဆုိသည္။

““PR နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရြး ေကာက္ပဲြဥပေဒေတြန႔ဲ ေလ့လာ ခဲ့တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ PR က်င့္သံုးတဲ့တုိင္းျပည္ေတြကိုလည္း သြားေလ့လာဖူးတယ္။ PR စနစ္ ရဲ႕ လကၡဏာကေတာ့ တကယ္ တမ္းအားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံ အေနအထားနဲ႔ၾကည့္ရင္ တုိင္း ျပည္မွာဒီမုိကေရစီအခင္းအက်င္း နဲ႔ (သို႔မဟုတ္) ဖယ္ဒရယ္စနစ္ အတိအက်နဲ႔ တုိင္းျပည္ကိုထူ ေထာင္ၿပီးၿပီဆုိရင္ေတာ့ ဒီစနစ္ က သိပ္မဆိုးဘူး။ ဥပမာ ဂ်ာမနီ မွာ သံုးတာကိုေလ့လာၾကည့္ ေတာ့ သူက စစ္မွန္တဲ့ ဒီဖယ္ဒ ရယ္စနစ္ေအာက္မွာ ျဖစ္ေန တယ္။

ေနာက္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို လည္း အျပည့္အ၀က်င့္သံုးေန တယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနမ်ိဳး မွာ PR စနစ္ကိုသံုးေတာ့ အဆင္ ေျပမႈရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ႏုိင္ငံမွာေတာ့ ဘာမွခိုင္မာ ေရရာတဲ့ပံုစံမရေသးဘူး။ ဒါက နံပါတ္ (၁) အခ်က္၊ နံပါတ္ (၂) အခ်က္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံ သားေတြဟာ သက္ဆုိင္ရာေရြး ေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတအျမင္ အားနည္းေန ေသးတယ္။

ဒီေတာ့လက္ရွိတုိင္း ျပည္အေနအထားအရ လံုး၀ အဆင္မေျပႏုိင္ေသးဘူး။ လက္ရွိ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ဗဟုသုတ အသိအျမင္က ကိုလိုနီစနစ္က ထြက္ခါစျဖစ္ေတာ့ ပါလီမန္စနစ္ ေအာက္မွာပဲရွိေနေသးတယ္။ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ႕ လုပ္ ထံုးလုပ္နည္းကို နည္းနည္းပါးပါး နားလည္ၾကတယ္”” ဟု ဗုိလ္မွဴး ႀကီး ခြန္ဥကၠာမွ ေျပာၾကားသြား ခဲ့သည္။

အဆိုပါအခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳ မႈစနစ္ PR ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအား သက္ဆိုင္ရာ ပါတီႀကီးမ်ားအလုိက္ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စု ေရြး ေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ႏွင့္ တိုင္းရင္း သားပါတီမ်ားေတြ႕ဆံု၍ေသာ္ လည္းေကာင္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ားရွိ ေသာ္လည္း အမ်ားစုကမူ ယင္း အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳမႈစနစ္ PR အားလာမည့္ ၂၀၁၅ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြႀကီး၌ က်င့္သံုးရန္ လိုမႈ သေဘာတူညီခ်င္းမရွိခဲ့ၾက ဘဲ အခ်ိဳ႕ေသာ တုိင္းရင္းသား ေဒသမ်ားမွ တိုင္းရင္းသားပါတီ ငယ္မ်ားကမူ ယင္းတုိ႔၏ အခန္း က႑အတြက္ ယင္း PR စနစ္သို႔ သြားရန္ ဆႏၵရွိလ်က္ရွိေနၾက သည္။

HOT NEWS